Zatrudnienie młodzieży: działania UE zmierzające do osiągnięcia tego celu

Dane o bezrobociu wśród młodych ludzi

Niepowodzenie w szukaniu pracy lub możliwości szkolenia wywołuje w młodych ludziach poczucie wyizolowania i braku sensu. Ponadto, bezrobocie wśród młodych ma negatywny wpływ na gospodarkę i starzejące się społeczeństwa.

Kryzys gospodarczy i finansowy w 2008 r. dotknął w szczególności ludzi młodych. Stopa bezrobocia osób poniżej 25 roku życia w UE osiągnęła najwyższy poziom prawie 25% na początku 2013 r., a ponad 50% w Grecji i Hiszpanii. Liczba ta spadła do rekordowo niskiego poziomu ok. 14% w 2019 r., ale pandemia koronawirusowa podniosła bezrobocie do 18,2% w 2021 roku. Ta sytuacja ostatnio wykazuje oznaki poprawy – bezrobocie wśród młodzieży spadło do 17,3% w maju 2021 r. z 18,2% miesiąc wcześniej.

W kolejnych latach, stopa bezrobocia wśród młodzieży w UE stale spadała (do 14,1% w grudniu 2019 r.). Kryzys wywołany przez COVID-19 grozi ponownym pogorszeniem sytuacji, pogarszając już niepokojący poziom bezrobocia wśród młodych ludzi w niektórych państwach członkowskich. W sierpniu 2020 r., stopa bezrobocia młodzieży w UE-27 wyniosła 17,6%.

Finansowanie inicjatyw pomagających młodym ludziom

Jako część pakietu wsparcia na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, wzmocniona „gwarancja dla młodzieży” to inicjatywa unijna, w ramach której państwa członkowskie zobowiązały się, że zagwarantują wszystkim młodym ludziom w wieku do 30 lat dobrej jakości ofertę zatrudnienia, kształcenia ustawicznego, przygotowania zawodowego lub stażu w ciągu czterech miesięcy od utraty pracy lub zakończenia kształcenia formalnego.

Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych to główne narzędzie UE pomagające finansować działania i programy wprowadzane przez kraje UE w celu realizowania „gwarancji dla młodzieży”, takich jak oferowanie szkoleń i pomaganie młodym ludziom w znalezieniu pierwszej pracy, a także stwarzanie zachęt dla pracodawców. Inicjatywa dotyczy w szczególności regionów w UE, w których stopa bezrobocia młodzieży przekracza 25%.

Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych została włączona do Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+) na lata 2021-2027. Państwa członkowskie, w których odsetek młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się (NEET) przekracza średnią UE, powinny przeznaczyć co najmniej 12,5% swoich funduszy z EFS+ na młodzież.

Dobrej jakości szkolenia zawodowe

Uruchomiono również europejski sojusz na rzecz przygotowania zawodowego w celu wspierania „gwarancji dla młodzieży” i poprawy jakości przyuczania do zawodu w Europie.

W lipcu 2020 r. Komisja Europejska uruchomiła odnowiony sojusz, koncentrując się na cyfrowych i ekologicznych praktykach zawodowych, które ułatwią przejście do Europy neutralnej dla klimatu.

Oferowanie międzynarodowych możliwości

W Unii, odpowiedzialność za strategie polityczne dotyczące szkolnictwa wyższego i programów szkoleń spoczywa na państwach członkowskich. Rolą UE jest zatem koordynacja możliwości państw członkowskich i wspieranie ich działań poprzez koordynowanie strategii i instrumenty finansowania, takie jak program Erasmus+ lub fundusze unijne.

Zainicjowany w 1999 r. międzyrządowy Proces boloński ułatwia wzajemne uznawanie dyplomów szkolnictwa wyższego w 48 krajach. Obecnie istnieje europejski proces niewiążącego wzajemnego uznawania stopni licencjackich, magisterskich i doktoranckich.

Aby dalej wspierać ten proces, kraje UE przyjęły w 2018 r. zalecenie w sprawie propagowania automatycznego wzajemnego uznawania kwalifikacji uzyskanych w ramach kształcenia i szkolenia na poziomie wyższym i średnim II stopnia oraz efektów uczenia się osiągniętych w okresach nauki za granicą. Zalecenie Rady wzywa państwa członkowskie do podjęcia działań w celu wprowadzenia automatycznego uznawania dyplomów do 2025 roku.

Instrumenty wspierające uznawanie kwalifikacji i ułatwiające transgraniczną walidację efektów szkolenia oraz uczenia się przez całe życie już istnieją w UE. Na przykład:

• Przyjęte w 2018 r. Europejskie Ramy Kwalifikacji są niewiążącym prawnie narzędziem, które pomaga porównywać systemy kwalifikacji w Europie;
• Europass to zestaw kluczowych dokumentów, takich jak ogólnoeuropejski, ustandaryzowany szablon CV oraz paszport językowy, dzięki którym edukacja i doświadczenie zawodowe stają się łatwiej porównywalne;
• Europejski system transferu osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET) ułatwiający uzyskanie walidacji i uznania zawodowych umiejętności i wiedzy zawodowej nabytych w różnych systemach i krajach.

Celem UE jest stworzenie europejskiego obszaru edukacji dającego wszystkim młodym ludziom dostęp do wysokiej jakości edukacji i szkoleń oraz możliwość znalezienia pracy na całym kontynencie.

Unijny program na rzecz edukacji, rozwoju zawodowego, młodzieży i sportu w Europie nazywa się Erasmus+. Skupia się on na mobilności i współpracy międzynarodowej. Rozpoczęty jako program wymiany studenckiej w 1987 r., rozwinął się w szeroki program łączący inicjatywy obejmujące edukację szkolną i szkolnictwo wyższe, kształcenie i szkolenie zawodowe, kształcenie dorosłych, pozaformalne i nieformalne formy uczenia młodzieży oraz sport.

Erasmus+ daje studentom możliwość studiowania za granicą, oferuje możliwości nauczania i szkolenia dla pracowników sektora edukacji, wspiera staże i wymiany młodzieży. Organizacje (takie jak szkoły, uniwersytety, organizacje młodzieżowe itp.) mogą również otrzymać fundusze na budowanie strategicznych partnerstw i sojuszy z organizacjami z innych krajów.

Nowy program Erasmus+ na lata 2021-2027 został przyjęty przez Parlament 18 maja 2021 roku. Podczas negocjacji z Radą posłowie do PE zapewnili dodatkowe 1,7 miliarda euro, co daje łączny budżet ponad 28 miliardów euro z różnych źródeł. To prawie dwukrotność finansowania poprzedniego programu. Program koncentruje się na integracji społecznej, transformacji ekologicznej i cyfrowej oraz umożliwieniu udziału osobom w niekorzystnej sytuacji.