Debata dot. ochrony klimatu i środowiska naturalnego, stylu życia oraz relacji między dzieckiem i dorosłym – w ramach Konferencji w sprawie przyszłości Europy – 24.03.2022

Kontekst

Debata dotycząca ochrony środowiska oraz relacji w rodzinach, w tym zachowanie członków rodziny wobec osób niepełnosprawnych została zorganizowana w ramach COFE w Słupsku. Organizatorem debaty był EUROPE DIRECT Słupsk przy współpracy z Kinem Rejs, znajdującego się w strukturach organizacyjnych Słupskiego Ośrodka Kultury. Debata odbyła się po filmie projekcji filmu pt. C’mon C’mon w reż. Mike’a Millsa.

Cel

Celem debaty była identyfikacja rozwiązań i propozycji sprzyjających walce z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego oraz rozpoznanie zachowań ludzkich w rodzinie dotkniętej wyraźnymi problemami: samotnością dziecka, chorobą psychiczną jednego z rodziców oraz poszukiwaniem siebie w świecie pełnym sprzeczności. Zwrócono uwagę na konteksty psychologiczne, relacje pomiędzy osobą dorosłą, a dzieckiem, poszukiwano rozwiązań z punktu widzenia ochrony samych siebie przed skrajnościami.

Przedmiot i struktura/metodologia wydarzenia:

1. a) otwarta dyskusja;
2. b) liczba uczestników – ok. 80 osób młodzieży i dorosłych, głównie uczniów szkół średnich miasta Słupska (II Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Słupsku, Zespół Szkół Technicznych „Drzewniak” w Słupsku, klasy I, II i III), w tym psycholożka szkolna; terapeutka z Pracownia Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach; osoba doświadczona w pracy z osobami niepełnosprawnymi; nauczyciele i wychowawcy szkolni.

Główne tematy dyskusji poruszone podczas debaty:

W toku dyskusji pojawiły się następujące kwestie:

1. a) zmiana klimatu i ochrona środowiska naturalnego: wpływ stylu życia na zmianę klimatu, świadomość ludzi młodych, poszukiwanie rozwiązań środowiskowych, efektywne wykorzystanie zasobów, ograniczenie zanieczyszczeń, nadzieje i dramaty;
2. b) wartości i prawa, w którym za kluczowe przyjmiemy wybrane założenia Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, jak: prawa dzieci, integracja osób z niepełnosprawnością, poszukiwanie rozwiązań, które sprzyjać będą w nawiązywaniu relacji pomiędzy młodymi ludźmi, rozpoznanie emocji;

Główne pomysły zaproponowane przez uczestników warsztatów:

W bezpośredniej dyskusji (przy stoliku) wzięła udział młodzież z II LO im. Adama Mickiewicza w Słupsku z klasy III (3 osoby). Widownia brała czynny udział w dyskusji, moderatorka aktywizowała młodzież do wyrażania swojego zdania na wyżej wymienione tematy, podawała przykłady i zachęcała do otwartości.

Zaufanie do instytucji i organizacji zajmujących się wspieraniem młodych ludzi:

1. a) zwrócono uwagę na obecność organizacji wspierających młodzież z obszaru psychologii, terapii psychologicznej, rozwiązywaniu problemów w rodzinach opiekujących się osobami niepełnosprawnymi;
2. b) wskazano metody wspierania osób borykających się z problemem osamotnienia i braku wsparcia w rodzinie.

Wskazanie na obecność programów KE dotyczących ochrony klimatu i środowiska naturalnego, zwrócono uwagę na indywidualne zaangażowanie każdego z nas w kontekst ochrony środowiska:

1. a) Europejski Zielony Ład;
2. b) Europejski Styl Życia;

Edukacja:

1. a) w edukacji formalnej (już w szkole podstawowej) powinien pojawić się wyraźny przedmiot dotyczący środowiska, by zwiększyć świadomość młodych ludzi;
2. b) poszukiwanie rozwiązań systemowych w celu wskazania na wartości środowiskowe i życiowe człowieka, podejście do tematu w sposób praktyczny, dalekosiężny, strategiczny;
3. c) podnoszenie poziomu wiedzy wśród pedagogów i psychologów oraz nauczycieli w szkołach, kierunki kształcenia wzbogacone o edukację psychologiczną i środowiskową;

Działania społeczne:

a) konieczność realizacji kampanii społecznej, zachęcającej do reagowania w sytuacji, gdy wydaje się nam, że ktoś z młodych ludzi (rówieśników) doświadcza samotności, spada jego samoocena, obwinia się za decyzje rodziców, nie wierzy w siebie i nie potrafi rozpoznać własnych emocji; takie kampanie nie mogą być efemerydą, muszą być stale obecne w przestrzeni publicznej, by dotarły do młodych ludzi i dorosłych, by uświadomić rodzicom i opiekunom, że małe dziecko czy dziecko dorastające, ma swoje prawa do wyrażania siebie, nie można zmuszać do milczenia; w tej kwestii nie należy mówić o braku środków finansowych na organizacje kampanii społecznych, którymi twórcami powinna być młodzież (wspierana przez edukatorów), bowiem oni najlepiej rozpoznają swoje potrzeby;

b) kampania informacyjna mówiąca o obecności w przestrzeni publicznej instytucji czy organizacji wspierających młodych ludzi;

c) podnoszenie poziomu świadomości o działaniach związanych z połączeniem dwóch tematów: stylu życia i ochrony klimatu;

d) podnoszenie świadomości o objawach psychosomatycznych związanych z dorastaniem w rodzinach stosujących przemoc psychiczną;

e) oddanie głosu młodym ludziom, włączenie ich w działania systemowe, które służą ich dorastaniu w dobrym klimacie i zdrowym środowisku;

f) zwiększenie dostępności do psychologów, terapeutów, osób zajmujących się przeciwdziałaniem wykluczeniu środowiskowemu;

g) wsparcie terapeutyczne dla słabszych psychicznie, systematyczne prowadzenie, utrzymywanie kontaktu, podtrzymywanie w gotowości do podejmowania kolejnych kroków pozwalających na skuteczną obronę przed złym doświadczaniem, również niezrozumieniem i przemocą.

Ogólna atmosfera wydarzenia była dobra, refleksyjna, mocno merytoryczna, młodzież otwarta i chętnie biorąca udział w debacie. Dyskusja oparta była na doświadczeniach specjalistek i świadomej młodzieży: Beaty Kątnik (moderatorka) od lat zajmująca się sprawami osób niepełnosprawnych; Sylwi Moch-Piątek – psycholożka z Pracownia Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach;  Kingi Słomka – psycholożka szkolna z Zespołu Szkół Technicznych „Drzewniak”; Michał Zakrzewski (uczeń II LO im. Adama Mickiewicza w Słupsku); Borys Basiński (uczeń II LO im. Adama Mickiewicza w Słupsku); Konrad Żurawik (uczeń II LO im. Adama Mickiewicza w Słupsku).

Oczekiwane osób uczestniczących w projekcji filmu i debacie dotyczyło głównie poszerzania kręgu osób zaangażowanych w przeciwdziałanie degradacji środowiska naturalnego, zmiany trybu życia w kontekście zmiany klimatu, samotności w dorastaniu oraz przyspieszenie zmian w upowszechnianiu wartości i postaw człowieka, budujących akceptację społeczną dla odpowiednio wrażliwego podejścia do wyrażania emocji i nawiązywania relacji. Dyskusja aktywowała widownię – uczniów szkoły średniej (I, II i II klasy) 70 osób z opiekunami, specjalistami i nauczycielami (ok. 10 osób); Podczas projekcji przedwstępnej sporo uwagi poświęcono dyskusji związanej z problemami poruszonymi w filmie, młodzież (Michał, Konrad i Borys) zaakceptowali indywidualność 11-letniego bohatera zmagającego się z problemami dorosłych, uciekającego w świat przez siebie wymyślony. Rozmawiano o rolach pełnionych w życiu i o przywdziewaniu masek, które mogą zakłamywać rzeczywistość. Przez cały film przewija się kontekst wywiadów z młodymi ludźmi, które przeprowadza wujek małego bohatera. Wywiady dotyczą środowiska, przyszłości i stylu życia. W otoczeniu przyrody, w ciszy, która staje się ucieczką od hałaśliwego miasta, wykrzyczane i nazwane zostają emocje. Ta scena wyzwoliła z „więzów” siostrzeńca i wujka. Film jest egzystencjalną powieścią o dojrzewaniu i trudach międzyludzkiej komunikacji, opleciona mikrowywiadami, jakie Johnny (jeden z głównych bohaterów) przeprowadza z amerykańskimi uczniami. Bohater stawia przed nimi pytania o tożsamość, największe lęki oraz o to, jak wyobrażają sobie przyszłość własną oraz planety).