Relacja z debaty o przemocy wobec kobiet – w ramach Konferencji w sprawie przyszłości Europy – 26.11.2021

Kontekst

Debata dotycząca przemocy wobec kobiet została zorganizowana w ramach XVI Festiwalu Miejsce Kobiet w Słupsku. Organizatorem debaty był EUROPE DIRECTS Słupsk przy współpracy z Kinem Rejs Słupskiego Ośrodka Kultury. Debata odbyła się po filmie Ridleya Scotta „Ostatni pojedynek”, stanowiącym inspirację do dyskusji.

Cel

Celem debaty była identyfikacja propozycji i rozwiązań sprzyjających walce z przemocą – w tym propozycji legislacyjnych, edukacyjnych, w zakresie praktyki prowadzenia postępowań przez policję i służby pomocy społecznej oraz zwykłych obywateli.

Przedmiot i struktura/metodologia wydarzenia

– otwarta dyskusja

– liczba uczestników – ponad 20 osób, głównie kobiety i kilku mężczyzn, w tym pracowniczki policji, służb pomocy społecznej, organizacji pozarządowych, instytucji kultury, mediów lokalnych, prawniczka, psycholożka.

Główne tematy dyskusji poruszone podczas warsztatów;

W toku dyskusji pojawiały się następujące kwestie:

– rozwiązania, które sprzyjać będą walce z przemocą wobec kobiet – w tym przemocą seksualną wobec kobiet w różnych aspektach i formach, legitymizowaniem przemocy przez niektóre normy społeczne i przekonania,

– propozycje, które będą dobrymi praktykami prowadzenia postępowań służb publicznych w sytuacji zgłoszenia przemocy, pomogą zapobiegać trywializowaniu znaczenia i zasięgu przemocy, obwinianiu ofiary oraz seksualnemu uprzedmiotawianiu kobiet,

– metody wspierania i zachowania, które stanowią skuteczne sposoby zapobiegania przemocy i niezbędnego wsparcia kobiet jej doświadczających. 

Główne pomysły zaproponowane przez uczestników warsztatów:

1. Zmiany w praktyce działania Policji:

• wszechstronne wsparcie dla ofiary w ramach lub towarzyszące procedurze niebieskiej karty
• realizacja działań informujących ofiary o dostępnej dla nich pomocy (odsyłanie do odpowiednich instytucji, aktualizacja bazy informacyjnej Policji, itp.)
• podnoszenie poziomu zaufania do Policji (budowanie pozytywnego wizerunku Policji jako wsparcia i ochrony dla ofiar przemocy
• egzekwowanie ustawowego obowiązku zgłaszania przemocy przez obywateli
• zwiększenie zakresu pracy ze sprawcą przemocy – nacisk na konsekwencje, zobowiązanie do stawiania się na grupę roboczą; zapobieganie wycofywania się ofiar z procesu zgłoszenia przemocy i walki z nią (konieczne wzmocnienie i skuteczniejsza ochrona)

2. Działania legislacyjne:

• zmiany w przepisach prawnych mówiących o tym, że przemocą jest już jednorazowe pobicie (a nie jak obecnie, że przemocą jest wielokrotne pobicie)
• ustawa o przemocy w rodzinie – rozszerzenie definicji rodziny o byłych małżonków
• zmiana definicji gwałtu (obecnie definicja z lat 30, która wiąże gwałt wyłącznie ze stawianiem oporu przez ofiarę, co niejednokrotnie nie ma miejsca z różnych powodów); uznanie gwałtu za zbrodnię
• zmiana art. 15 ustawy o Policji dające policjantom większe możliwości natychmiastowej izolacji ofiary od sprawcy
• kształcenie adwokatów w zakresie skutecznego prowadzenia spraw związanych z przemocą – jak zebrać dowody aby skutecznie złożyć oskarżenie

3. Działania społeczne:

• konieczność realizacji kampanii społecznej, zachęcającej do reagowania  w sytuacji, gdy wydaje nam się, że ktoś doświadcza przemocy; kampanie musza być ciągłe, wieloletnie, systematyczne (a nie urywane z powodu zmian w polityce, braku środków finansowych, itp.)
• kampania informacyjna mówiąca o ustawowym obowiązku zgłaszania przemocy przez obywateli
• podnoszenie poziomu świadomości o działania przemocowych (nie tylko fizycznych, ale też o przekraczaniu różnych granic osobistych, podnoszenie świadomości o objawach psychosomatycznych przemocy, , kierowanie komunikatów i działań wspierających do rodzin
• przemoc systemowa – włączenie większej liczby kobiet w walkę o zmianę świadomości wśród kobiet
• wprowadzenie systematycznego finansowania kampanii antyprzemocowych ze środków UE
• przeznaczenie Funduszu Sprawiedliwości na cele przeciwdziałania przemocy wobec kobiet
• zwiększenie dostępności do adwokatów i udzielenie ofiarom przemocy poradnictwa prawnego w zakresie skutecznego prowadzenia spraw związanych z przemocą – jak zebrać dowody aby skutecznie złożyć oskarżenie
• wsparcie terapeutyczne dla ofiar, systematyczne prowadzenie, utrzymywanie kontaktu, podtrzymywanie w gotowości do podejmowania kolejnych kroków pozwalających na skuteczną obronę przed przemocą

4. Edukacja i zmiany w szkołach:

• podnoszenie poziomu wiedzy wśród pedagogów i psychologów oraz nauczycieli w szkołach, kierunki kształcenia wzbogacone o edukację antyprzemocową i prawną w tym zakresie
• odpolitycznienie szkoły – zwiększenie zaangażowania rodziców w szkołach, apolitycznych organizacji pozarządowych wprowadzających edukację i działania antyprzemocowe w szkołach

Ogólna atmosfera wydarzenia była dobra, refleksyjna, mocno merytoryczna, dyskusja oparta byłą na doświadczeniach specjalistów/ek. Oczekiwane osób uczestniczących w debacie dotyczyły głównie poszerzania kręgu osób zaangażowanych w przeciwdziałanie przemocy oraz przyspieszenie zmian w upowszechnianiu wartości i postaw równościowych, budujących akceptację społeczną dla odpowiednio wrażliwego podejścia do przemocy wobec kobiet i poszerzania wsparcia dla jej ofiar.

Fotorelacja: https://www.flickr.com/photos/192799584@N02/albums/72157720201175926/with/51718463287/

Autor zdjęć: Konrad Janicki

Oprac. Inga Kawałek